Hướng dẫn kỹ thuật trồng xoài

0

Xoài là loại cây ăn trái lâu năm được trồng nhiều ở nước ta. Hiện nay có nhiều giống xoài đang được trồng, mỗi giống có ưu điểm và nhược điểm khác nhau, tùy vào điều kiện cụ thể tại mỗi địa phương mà người ta chọn những giống xoài phù hợp.

  1. Các giống xoài

Các giống xoài phổ biến hiện nay là xoài cát Hòa Lộc, xoài cát chu, xoài bưởi, xoài Khiêu xa vơi và xoài tứ quý. Trong 5 giống xoài này thì xoài cát Hòa Lộc và xoài tứ quý là 2 giống nổi tiếng nhất vì cho trái ngon, vị ngọt thanh, trái to (cát Hòa Lộc trung bình 600-700g/trái; tứ quý trung bình 900g/trái), mang lại hiệu quả kinh tế cao, cho nên nhà vườn và người tiêu dùng cũng đều ưa thích. Còn lại, xoài cát chu, xoài bưởi và Khiêu xa vơi (xoài Thái Lan) trái nhỏ (nặng trung bình từ 250-550g), ăn ngon nhưng không bằng 2 giống xoài kể trên. Đặc biệt, giống xoài Thái Lan thường được dùng để ăn sống khi vỏ trái còn xanh. Ngoài 5 giống xoài kể trên, còn có một số giống xoài truyền thống, trồng bằng hột, nhưng do hiệu quả kinh tế không cao nên không được trồng nhiều. Đó là xoài hòn, xoài thanh ca, xoài xiêm, xoài châu hạng võ, xoài thơm, xoài tượng,…

Xoài thích hợp với nhiều vùng đất có tầng đất sâu  từ 1m trở lên. Chúng phát triển được trên cả vùng đất vàng, đất feralit, đất phù sa cổ,….

2. Mật độ và cách trồng

Là cây ưa sáng và có trái ở chồi tận cùng ngoài tán cây. Nên nếu trồng quá dày, cây sẽ che rợp lẫn nhau dẫn đến năng suất thấp nhưng trồng quá thưa những năm đầu vườn xoài sẽ có sản lượng thấp.Xoài là cây đại thụ, sống rất lâu từ 30-50 năm, do đó có thể trồng thưa (cách khoảng 8m x 8m, hoặc 10m x 10m). Tuy nhiên bà con có thể trồng dày hơn (5m x 5m) rồi sau đó tỉa thưa dần. Nên đào hố và bón phân trước khi trồng.

Thời kỳ cây còn nhỏ, tức là từ lúc  mới trồng được 1-3 năm tuổi. Giai đoạn này cây sinh trưởng mạnh hầu như quanh năm để hoàn thiện bộ khung tán. Chính vì vậy, việc cung cấp đủ phân, đủ nước, diệt trừ cỏ dại thường xuyên để tạo điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng là rất cần thiết. Đây là giai đoạn thiết yếu để có vườn xoài đồng đều và năng suất về sau.

Lượng phân bón cho cây cần chú ý cân bằng các yếu tố NPK và các loại phân trung lượng, vi lượng để đảm bảo cây phát triển tối ưu. Lượng phân bón tăng cường theo thời gian. Bà con lưu ý dùng nhiều phân chuồng, phân hữu cơ sẽ giúp cây phát triển tốt hơn

3. Cắt tỉa và tạo tán

Tạo tán để giúp cho cây có tán cân đối, dễ chăm sóc và thu hoạch trái. Kỹ thuật tạo tán là tỉa bỏ chồi ngọn để cây phát triển theo chiều rộng. Sau khi trồng khoảng 8 -12 tháng, cây có chiều cao 1 – 1,2 m tiến hành bấm ngọn, chừa lại độ cao của thân chính 0,6 – 0,8 m. Khi ra bẻ đọt 1 chừa lại 2 – 3 chồi khỏe và phân bố đều tán cây, tiếp tục thực hiện kỹ thuật này cho bẻ đọt 2 và 3 để đảm bảo bộ khung hoàn chỉnh và cân đối cho cây.

Cây xoài phát triển tán nhờ vào sự phát triển của chồi ngọn và chồi bên. Để cây có tán thấp cần tạo điều kiện cho chồi bên phát triển bằng cách tỉa bỏ chồi ngọn.

Công việc tỉa cành hàng năm nhằm duy trì bộ khung tán cây và loại bỏ cành sâu bệnh, ra đọt sớm tập trung và dễ ra hoa. Nên tỉa cành vào mùa khô thuận lợi cho sự sinh trưởng và ra đọt non, tỉa vào mùa mưa dễ bị nấm bệnh tấn công qua vết cắt và đọt non.

Với cây tơ, cây chuẩn bị cho trái vào năm sau cần ngắt bỏ chồi ngọn khi cây được 2-3 lần đọt (cây cao từ 60-80 cm) để cây xoài phân cành sẽ được 2-3 cành ngang. Khi cành ngang phát triển theo chiều cao được 2-3 lần đọt thì ngắt đọt cho cây phân tán lần thứ hai để có được tổng cộng 9-12 chồi ngọn. Thực hiện việc ngắt ngọn lần thứ ba, cây xoài sẽ có bộ tán với trên 20 chồi ngọn. Sau giai đoạn này cây xoài có được tán cây khá hoàn chỉnh và chỉ cần tỉa bổ sung hàng năm để duy trì tán.

Chú ý tỉa cành trong giai đoạn đầu khi cây có số lá còn ít nên tỉa vừa phải, tỉa quá nhiều sẽ làm cây chậm lớn do số lá ít không đủ sức nuôi cây. Chỉ nên tỉa tối đa 1/3 số cành, lá của cây.

Với cây trưởng thành nên tỉa cành hàng năm sau khi thu hoạch nhằm kích thích cho cây ra đọt mới sớm và đồng loạt. Nên cắt những cành mọc trong tán (che khuất lẫn nhau), cành nhỏ, cành bị sâu bệnh, cành vượt, cành thấp sát mặt đất, hay những cành mang bông đã rụng hết trái cần được tỉa để giúp cho tán cây được thông thoáng, dễ chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch.

Với những cây xoài lão có thể làm trẻ hoá bằng cách cưa bớt, bỏ hết những nhánh con chỉ chừa lại bộ khung chính. Cây trẻ hoá sẽ cho cành lá rất mạnh và chỉ ra hoa 1-2 năm sau.

 Lưu ý: Dụng cụ dùng trong tỉa cành, tạo tán phải được vệ sinh sạch sẽ, khử trùng dụng cụ bằng nước Javel hoặc cồn 70 độ trước khi cắt hoặc tỉa cành để tránh lây bệnh qua cây khác.

4. Xử lý ra hoa 

Việc làm đầu tiên là cung cấp đủ dinh dưỡng để cây ra chồi lá mới một cách đồng loạt. Cần chú ý phòng trừ sâu bệnh để bảo vệ chồi lá mới ra này. Đây là giai đoạn quyết định thành bại của việc xử lý ra hoa.

Lúc lá có màu đỏ đồng và được 10-15 ngày tuổi. Pha 1-2 gr hoạt chất Paclobutrazol/1m đường kính tán với 3-5 lít nước tưới quanh gốc cây, sau đó tưới nước liên tục 1-2 ngày/lần trong 5-7 ngày. Khoảng 20-30 ngày sau tiến hành bón DAP kết hợp với Kali liều khoảng 200-500g/gốc (tùy cây lớn hay nhỏ). Có thể tăng cường lượng Kali bằng phân bón lá giàu Kali cho giai đoạn này

20-30 ngày sau tiến hành một đợt Kali liều cao nữa để thúc đẩy quá trình ra hoa đồng loạt cho vườn. Khi cây đã ra hoa, bà con tiến hành bón phân NPK cân đối kết hợp thêm Canxi, Borate để nuôi hoa, trái và cũng như hạn chế bệnh trên cây trái. Chú ý phòng trừ các đối tượng gây hại trên giai đoạn này.

5. Bệnh hại trên cây xoài

Bọ cắt lá, bọ trĩ, nhện, rầy hại bông, sâu đục trái, ruồi đục trái, rệp sáp, sâu đục thân,… nhóm này tác động trực tiếp lên thân, lá, hoa và quả của cây làm biến dạng lá, hút dinh dưỡng, khô cành, rụng trái,… gây thiệt hại không nhỏ với nhà vườn. Bà con chú ý thăm vườn thường xuyên để có biện pháp xử lý kịp thời. Nhất là giai đoạn ra lá non, ra hoa, nuôi quả. Với nhóm này bà con có thể dùng các loại thuốc trừ sâu bọ thông thường (nhớ luân phiên để tránh kháng thuốc) là được.

Nhóm bệnh hại gồm có bệnh nấm hồng hại thân, cành, bệnh thán thư hại lá, quả, bệnh da ếch hại quả, bệnh thối trái, thối ngọn, … Đây là nhóm những bệnh do nấm gây ra. Bà con có thể dùng một trong số các thuốc sau để phòng và trị bệnh như Ridomil God, Aliette, Benlate C, Kasumin, Daconil,… Ngoài ra bà con cần quan tâm đến bệnh sì mủ trái. Đây là bệnh do vi khuẩn gây ra, chủ yếu gây bệnh vào lúc trái trưởng thành gần thu hoạch nên không thể dùng thuốc trị mà chỉ có thể phòng bệnh trước đó hoặc bao trái.

Chú ý an toàn khi xử dụng thuốc bảo vệ thực vật và thời gian cách ly cho sản phẩm.

Kính chúc bà con có những vụ mùa bội thu!

Chia sẻ