Ruồi đục trái hay còn gọi là ong đục trái. Chúng có 3 loài phổ biến nhất. Loài Bactrocera dorsalis (ruồi phương đông), loài Bactrocera correcta (gây hại các loại rau quả có màu đỏ) và loài Bactrocera cucurbitae (gây hại chủ yếu trên bầu, bí, dưa…). Ruồi đục trái gây hại trên nhiều đối tượng cây trồng. Hầu như các loại trái cây đều có sự thâm nhập của ruồi đục trái từ mít, ổi, chanh, cam, vú sữa, …. đến dưa leo, khổ qua, bầu, bí,… chúng đều gây hại.
Ổi bị hỏng do ruồi đục trái gây ra
Con trưởng thành dài 6-8 mm, màu vàng có các vạch đen trên ngực và bụng. Cuối bụng ruồi cái có vòi dài, nhọn dùng để chích vào quả đẻ trứng. Trứng rất nhỏ, màu trắng ngà, nằm phía trong vỏ quả. Trứng nở thành sâu non – là loại dòi có màu vàng nhạt hoặc trắng ngà, miệng có một móc cứng đen, đẫy sức dài khoảng 6-8 mm.
Ruồi đục trái trưởng thành
Do đặc điểm của ruồi đục quả là có khả năng bay xa, con cái dùng vòi đẻ trứng vào bên trong vỏ trái, nên việc dùng thuốc hoá học có tính lưu dẫn, tiếp xúc và xông hơi để phun xịt mang lại hiệu quả không cao. Vì thế để hạn chế tác hại của ruồi đục trái cần áp dụng đồng bộ các biện pháp, khuyến cáo nông dân chú trọng khâu bao trái, đồng thời thường xuyên kiểm tra, thăm vườn, khi phát hiện ruồi vàng gây hại thì tiến hành đặt bẫy dẫn dụ con trưởng thành đến để tiêu diệt.
Các biện pháp thường dùng là
Vệ sinh ruồng vườn, tránh để trái hư hỏng quanh vườn sẽ tạo điều kiện cho ruồi đục trái sinh sôi phát triển. Một số loại như ổi, cam, bưởi, … bà con có thể tiến hành bao trái để tránh bị ruồi tấn công.
Đặt bẫy để tiêu diệt con trưởng thành. Dùng 3 loại thuốc: Flykil 95 EC 2ml/1 bẫy, Vizubon–D (sử dụng 1-2ml thuốc/01 bẫy) và Sofri Protein 10 DD với liều lượng 1,2 lít/ha.
Cách đặt bẫy: Có thể mua dụng cụ bẫy bán sẵn trên thị trường hoặc tự chế bằng cách dùng chai nhựa sẫm màu (không dùng chai màu trắng) khoét 2 lỗ nhỏ hình chữ nhật đối diện nhau khoảng 2 x 2,5 cm, dùng dây thép cột bông gòn đã thấm thuốc đưa vào đáy chai, đầu kia của dây thép đâm thủng đáy chai cột vào thân cây (treo ngược chai để tránh nước mưa làm trôi thuốc) sau đó đóng nắp chai lại để theo dõi mật số ruồi trưởng thành vào bẫy. Bẫy được treo trên cây, nơi đầu gió và râm mát, cách mặt đất khoảng 1,5-2 m để dẫn dụ ruồi bay vào (không treo bẫy ngoài nắng, thuốc sẽ giảm hiệu lực nhanh). Khoảng cách bẫy 25-50m thì đặt 1 cái bẫy, tương ứng đặt 20 bẫy/1ha.
Bẩy ruồi đục trái tự làm
Cách phun bẫy Sofri protein 10DD: Pha 1 lít thuốc với 10 lít nước sạch, phun 1 đốm thuốc từ 1-2 m2/cây, khoảng cách 10m phun 1 điểm. Liều lượng 1,2 lít/ha.
Chất Pheromone trong thuốc có mùi dẫn dụ và tiêu diệt ruồi đực, còn ruồi cái không sinh sản được. Riêng chất Protein của thuốc Sofri protein 10DD sẽ được thủy phân trong bẫy có tác dụng dẫn dụ, tiêu diệt cả ruồi đực và ruồi cái trong vùng đặt bẫy.
Thời gian đặt bẫy, phun bả: Thực hiện liên tục trong suốt vụ trái cây khoảng từ tháng 3 đến tháng 7 hàng năm, cho đến khi ruồi vào bẫy giảm 80-90% thì mới dừng đặt bẫy. Duy trì việc châm thuốc vào bẫy 10-15 ngày 1 lần.
Việc đặt bẫy, phun bả phòng trừ ruồi đục quả chỉ cho hiệu quả cao khi nhiều hộ nông dân cùng thực hiện, khuyến cáo bà con nông dân trồng mít, bưởi, ổi, mận, xoài, măng cụt nêu cao tinh thần trách nhiệm với cộng đồng, tích cực hưởng ứng, đồng loạt đặt bẫy diệt ruồi đục quả, đồng thời áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng trừ ruồi đục quả.
Một số nhà vườn áp dụng biện pháp xua đuổi Ruồi đục trái bằng chế phẩm sinh học Biogol – xđ của Cty Phát triển kỹ thuật Viltedco vào thời điểm vườn đang mang trái cũng cho kết quả tốt!
Kính chúc bà con có những vụ mùa bội thu!
