Lan ngọc điểm hay còn gọi là lan nghinh xuân (hoa nở vào mùa xuân), lan đài châu có tên khoa học là Rhynchostylis Gigantea là một trong những dòng lan rất quý ở nước ta. Đây là loại lan rất dễ trồng, khả năng thích nghi với điều kiện tự nhiên khá cao và đặt biệt là rất ít sâu bệnh. Ngoài ra, đặc điểm được khá nhiều người dân Việt Nam nói riêng và người dân Á đông nói chung nữa đó là hoa ngọc điểm thường nở vào mùa Tết cổ truyền. Đó là lý do mà nhiều người vẫn gọi lan ngọc điểm là nghinh xuân.
Hoa lan ngọc điểm
Nhờ đặc điểm rễ lớn nên cây lan ngọc điểm rất dễ trồng, chúng thích nghi tốt trên giá thể thông thoáng như đất nung, than, gỗ, hay khúc cây,… chỉ cần có độ ẩm thích hợp thì lan ngọc điểm có thể sống và phát triển tốt.
Với những người mới chơi lan, khi mua lan ngọc điểm từ rừng về hay là hàng bóc trụ (vì hàng rừng hiện nay rất khan hiếm) cần vệ sinh lại cây, cắt bỏ những rễ bị hư hỏng, những lá bị hỏng do khai thác hay vận chuyển. Với những lá hỏng chúng ta nên cắt bằng dao lam để hạn chế tổn thương phần lá còn lại.
Để cây ít bị tác động của vi sinh vật bên ngoài, chúng ta có thể dùng hợp chất keo liền da cây Mỹ Tiến để bôi lên các vết cắt ở lá và rễ. Việc này ngoài tác dụng tránh những tác động bên ngoài còn giúp cây giữ nước khá tốt (với lá) và giúp kích thích nảy rể mới (với rễ). Sau khi đã bôi keo, chờ ráo khoảng 20-30 phút chúng ta cho cây vào ngâm trong dung dịch B1 pha 1,5ml/lít nước trong 15 phút rồi tiến hàng trồng cây vào chậu hoặc ghép lên trụ theo ý muốn. Nếu trồng đại trà trên những vườn lớn, chúng ta tiến hành phun thuốc diệt nấm cho cây. Những thuốc thường dùng như Ridomil God, Cooc 85, Benlate,… Với những người trồng chơi một vài kg chúng ta không cần phun thuốc vì thường những vườn trồng chơi ở rất gần nhà nên cần hạn chế sử dụng thuốc để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân và người nhà.
Hiện nay, trước tình trạng nguồn cây rừng ngày càng cạn kiệt, nhiều nhà vườn đã và đang nghĩ đến nguồn ngọc điểm để đáp ứng nhu cầu người chơi lan. Đó là hàng gieo hạt cấy mô. Vì là dòng lan có điều kiện sống rất đơn giản nên lan gieo hạt cấy mô đưa ra cũng rất
dễ trồng và chăm sóc. Tham khảo thêm về trồng và chăm sóc lan cấy mô tại https://thienlyfarm.com/huong-dan-ky-thuat-trong-lan-nuoi-cay-mo/. Với nguồn giống này, chúng ta có thể an tâm về số lượng và chất lượng cây giống mà không lo bị cạn kiệt.
Lan ngọc điểm rừng cấy mô
Tuy nhiên, với lan ngọc điểm chúng ta cần hạn chế cho cây tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng vì dễ làm cây bị cháy lá. Lượng nước cần khi cây đã phát triển bình thường là 1 lần/ngày (có thể nhiều hơn nhưng không cần quá ướt). Giai đoạn cây mới trồng hoặc mới ghép vào trụ cần tưới ẩm thường xuyên để giữ lá tươi. Vì lá ngọc điểm khi héo rồi rất khó hồi phục lại như ban đầu.
Có thể sử dụng phân bón NPK 30-10-10 cho chai đoạn cây con, giai đoạn cần phát triển rễ, lá; NPK 20-20-20 khi gần tới mùa ra hoa (tháng 7-8 âm lịch) và dùng phân NPK 6-30-30 khi cây đã ra vòi hoa để giúp vòi hoa to hơn, dài hơn và hoa nở lâu hơn.
Lan ngọc điểm ra hoa vào dịp tết nguyên đáng, tuy nhiên có thể trước đó hoặc sau đó 1 tháng. Khi thấy cây ra nụ chúng ta cần tăng thêm độ ẩm cho cây. Có thể điều chỉnh nhiệt độ và ánh sáng để cây cho hoa đúng Tết hơn. Tuy nhiên việc can thiệp càng có hiệu quả khi thời gian can thiệp càng sớm.
Sau khi hoa nở xong, chúng ta nên cắt bỏ vòi bông không nên để cây thụ phấn ra trái vì việc này sẽ làm tốn nhiều dưỡng chất trong cây trong khi đó nếu trái lan không có phòng cấy để gieo hạt thì gần như cũng không thể nảy mầm trong điều kiện bình thường. Do vậy cắt bỏ vòi bông sẽ cắt bỏ luôn cả trái (nếu có) giúp cây phát triển tốt hơn.
Lan ngọc điểm có thời gian nghĩ là từ tháng 2-3 âm lịch, trong thời gian này chúng ta hạn chế tưới nước và không cần cung cấp dinh dưỡng cho cây.
Đôi điều chia sẻ, mong được học hỏi nhiều hơn!
